20/07/2016 tarihi itibariyle Türk Yargı Sisteminde yeni bir döneme giriliyor. İlk derece mahkemelerince verilen kararlar artık doğrudan Yargıtay ve Danıştaya gitmeyecek.. Yargıtay ve Danıştayın iş yükünün azalması, davaların daha hızlı biçimde kesin karara bağlanması amaçlanıyor.

Adalet Bakanlığının 07/11/2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan kararları uyarınca esasen 2005 yılında hukuken kağıt üzerinde kurulmuş olan Bölge Adliye Mahkemeleri faaliyete geçecek ve Bölge İdare Mahkemelerinin görev tanımı değişecek..

Değişiklikler özetle ne getiriyor?

 Adli yargı ilk derece mahkemeleri adını verdiğimiz hukuk ve ceza mahkemelerince verilen tüm kararlar temyiz yoluyla Yargıtay tarafından denetleniyordu. Bu durum dava dosyalarının Yargıtay arşivinde yıllarca beklemesine sebep oluyordu. Hatta yakın tarihte Yargıtayın hukuk ve ceza dairelerinin sayısında da artışa gidilmiş; ancak iş yükünün azaltılması açısından beklenen fayda sağlanamamıştı. Değişiklikle birlikte ilk derece mahkemelerinin kararlarının denetlenmesinde istinaf adı ile yeni bir kanun yolu öngörüldü. Artık her dava Yargıtaya temyiz yoluna gitmeyecek, Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yoluna başvurulacaktır. Artık ilk derece mahkemeleri kararlarının esas denetim merci Bölge Adliye Mahkemeleri olacak; bu sayede Yargıtay incelemesine giden dosyalar azaltılacaktır.

 Esasen halen faaliyette olan Bölge İdare Mahkemelerinin yapısında da değişikliğe gidildi. Bu çerçevede istinaf kanun yolu idari yargı sisteminde de öngörüldü. Halihazırda itiraz kanun yoluna tabi işlerde görevli olan Bölge İdare Mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerince verilen kararların esas denetim merci olacak; her dava Danıştay incelemesine gitmeyecek. Bu sayede Danıştay incelemesine giden dosyalar azaltılacaktır.

Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemeleri nerelerde kuruluyor?

Adından da anlaşılacağı üzere bu mahkemeler, belli bölgeler dahilindeki illerde yer alan ilk derece mahkemelerinden verilen kararlar için denetim mahkemesi görevini görecek.
Bölge Adliye Mahkemesi (diğer adıyla İstinaf Mahkemeleri) kurulan iller:

 Ankara
 İstanbul
 Bursa
 İzmir
 Konya
 Samsun
 Adana
 Diyarbakır
 Erzurum
 Antalya
 Gaziantep
 Kayseri
 Sakarya
 Trabzon
 Van

Bölge İdare Mahkemeleri kurulan iller:

 Ankara
 İstanbul
 Bursa
 İzmir
 Konya
 Samsun
 Gaziantep
 Erzurum

Bölgelerin coğrafi durumu ve iş hacmine göre belirlenen bu illerde kurulan Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemeleri, bu ilin ilk derece mahkemelerine ilaveten kendi bölgelerinde yer alan diğer illerde yer alan ilk derece mahkemelerinin verdiği kararların da denetim merci olacak.

Örnek: İstanbul Bölge İdare Mahkemesi; İstanbul, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya illerinde yer alan idare ve vergi mahkemeleri kararlarının denetim merci olacak...

Adalet Bakanlığının 07/11/2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan kararlarının tam metni  :

Adalet Bakanlığından:

BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNİN KURULMASINA VE YARGI ÇEVRELERİNİN                                           BELİRLENMESİNE İLİŞKİN KARAR

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve geçici 20 nci maddeleri uyarınca, bölgelerin coğrafi durumları ve iş hacmi göz önünde tutularak Adalet Bakanlığınca İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep bölge idare mahkemeleri kurulmuştur.

Buna göre;

İstanbul Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; İstanbul, Kırklareli, Edime, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya,

Bursa Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Bursa, Çanakkale, Balıkesir, Bilecik, Kütahya, Yalova ve Eskişehir,

İzmir Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; İzmir, Manisa, Uşak, Denizli, Aydın ve Muğla,

Ankara Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Çorum, Kırşehir, Yozgat, Nevşehir, Sivas, Kayseri, Kastamonu, Karabük, Bartın, Zonguldak, Düzce ve Bolu,

Konya Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Konya, Adana, Karaman, Niğde, Mersin, Aksaray, Antalya, Burdur, İsparta ve Afyonkarahisar,

Samsun Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Samsun, Sinop, Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize,

Erzurum Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Erzurum, Artvin, Ardahan, Gümüşhane, Bayburt, Kars, İğdır, Ağrı, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Bitlis, Van ve Hakkari,

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesinin yargı çevresinin; Gaziantep, Osmaniye, Kahramanmaraş, Hatay, Kilis, Malatya, Elazığ, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt ve Şımak,

İlleri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.